Sandra werkt al sinds haar 17e in de zorg en kwam via verschillende functies uiteindelijk te werken als mentor. Nu is ze eigenaar van Mijn Mentor. “Na een burn-out ben ik opnieuw gaan kijken naar wat écht bij mij past. Ik ontdekte hoe belangrijk het is dat mensen met een verstandelijke beperking een stem hebben. Dat ze iemand hebben die naast ze staat; die luistert, afstemt en beslissingen neemt wanneer dat nodig is.” Op verzoek van naasten benoemt de rechtbank Sandra als mentor en zij vertegenwoordigt vervolgens de cliënten als ze dat zelf niet meer kunnen.
Nienke werkte jaren als fysiotherapeut in de geriatrische revalidatie, maar zes jaar geleden maakte ze de overstap naar cliëntondersteuning. "Ik wilde op een andere manier bezig zijn met de ‘complexe zorgpuzzel’ en samen met cliënten en hun naasten zoeken naar passende oplossingen voor al hun zorgvragen." Inmiddels runt ze haar eigen bedrijf Co in Zorg en ze werkt als cliëntondersteuner voor Thuis in Cliëntondersteuning.
Sandra en Nienke leerden elkaar via LinkedIn kennen en besloten te gaan lunchen. “Netwerken is belangrijk, maar bij ons was er direct een klik,” vertelt Nienke. Inmiddels spreken ze elkaar wekelijks, soms zelfs dagelijks, over cliënten, casussen en dilemma’s. Ze vullen elkaar goed aan.
Sandra: “Als ik merk dat een Wlz-indicatie niet meer past, of als er een verhuisvraagstuk ligt, dan schakel ik Nienke in. Zij kent het veld, weet waar de zorgorganisaties zitten en kan de juiste afstemming verzorgen. Ik vertrouw volledig op haar expertise.”
Nienke: “We hebben ieder onze eigen rol, maar we overleggen veel. We kunnen samen sparren, elkaar kritische vragen stellen en ook prikkelen. Dat maakt de samenwerking heel sterk.”
Nienke en Sandra delen dezelfde missie: passende zorg voor iedere cliënt, hoe complex de situatie ook is. Dat vraagt niet alleen om kennis van regels en wetten, maar ook om doorzettingsvermogen, creativiteit en samenwerking.
Sandra: “Zo had ik een keer een cliënt met complexe, meervoudige problematiek die op een plek woonde die totaal niet aansloot bij zijn behoeften. Helaas kwam zijn toenmalige mentor onvoldoende voor hem op. Samen met Nienke stelde ik een brief op voor de rechtbank, waarna Sandra als nieuwe mentor werd toegewezen. Vervolgens vonden we een veel beter passende woonplek voor deze man. En toen bleek dat de man de huur niet zomaar kon betalen, zorgden we er samen voor dat hij bijzondere bijstand kreeg. Ik heb nog steeds contact met hem en het gaat veel beter met hem. Daar doe je het voor.”
Nienke: “Het gaat erom dat iemand weer perspectief ervaart. Dat hij voelt: er wordt naar me geluisterd.”
"We kunnen samen sparren, elkaar kritische vragen stellen en ook prikkelen. Dat maakt de samenwerking heel sterk."
Sandra legt regelmatig huisbezoeken af bij cliënten. “Als een cliënt bijvoorbeeld wil verhuizen, dan ga ik eerst kijken wat er op de groep speelt en doe zelf een onderzoek. Als iemand vervolgens wel kan en mag verhuizen, dan hangt daar een Wlz-indicatie aan. Op dat moment schakel ik Nienke in om te kijken waar de juiste organisaties in onze omgeving zitten. Want die kent Nienke dan weer. Samen brengen we in kaart wat de cliënt nodig heeft en Nienke bekijkt vervolgens naar wat het best passend is. Zij doet de aanmeldingen en de afstemming, heel waardevol dus.”
Nienke: “Die afstemming is erg belangrijk, dus wat doe ik en wat doet Sandra. Je moet goed contact houden met elkaar, want we moeten regelmatig puzzelen. We hebben wel duidelijk ieder ons eigen gedeelte, maar het is fijn om met elkaar te kunnen sparren.”
De wereld van de zorg is complex, vinden beiden. De regelgeving verandert voortdurend en het is voor cliënten vaak niet te overzien. Of ze nu hoog of laag opgeleid zijn. Juist daarom is cliëntondersteuning zo belangrijk.
Nienke: “We zeggen weleens: eigenlijk zou ik overbodig moeten zijn. Maar de realiteit is anders. Mensen staan er vaak alleen voor. Dan is het zó waardevol om iemand naast je te hebben die meedenkt en de juiste wegen kent.”
Sandra: “Als mentor krijg ik per cliënt 17 uur per jaar. Dat is heel weinig. Dan is het fijn als iemand zoals Nienke zaken verder kan onderzoeken en kan regelen. Denk aan aanvullende uitkeringen, juridische procedures of het vinden van de juiste woonplek. Ik heb haar hard nodig, cliëntondersteuners in het algemeen zijn hard nodig.”
"Soms kun je een situatie niet veranderen, maar dan bekijk je: wat kan wél."
Volgens Sandra en Nienke is het nodig dat de samenwerking tussen mentoren en cliëntondersteuners in de toekomst nóg beter en slimmer wordt geregeld. Steeds meer cliënten hebben geen netwerk of haken af in het woud van regels. Gespecialiseerde cliëntondersteuners kunnen hierin een belangrijke rol spelen en Sandra verwacht dat deze gespecialiseerde cliëntondersteuning nog verder uitgebreid gaat worden.
Sandra: “Soms kun je een situatie niet veranderen, maar dan bekijk je: wat kan wél? Hoe maken we iemands dag een beetje beter? Zo heb ik een cliënt die op een plek woont die niet helemaal geweldig past. Maar in die setting ga ik wel kijken hoe ik haar dag beter kan maken. Al zijn dat kleine dingen, die maken ook al een verschil.”
Nienke: “We zijn afhankelijk van wat er in Den Haag wordt besloten, maar binnen onze invloedsfeer kunnen we veel betekenen. Zolang we maar blijven samenwerken en denken in mogelijkheden.”
| Mentor | Cliëntondersteuner |
|---|---|
|
Wordt door de rechter benoemd, is wettelijk vertegenwoordiger en heeft de bevoegdheid om namens de cliënt beslissingen te nemen over de persoonlijke verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. |
Wordt gekozen door de cliënt of mentor, heeft geen beslissingsbevoegdheid en ondersteunt de cliënt bij het maken van eigen keuzes. |
|
Mentorschap is een langdurige vorm van ondersteuning. |
Ondersteunt de cliënt vaak tijdelijk en is gericht op een specifieke vraag of probleem. |
|
De mentor neemt beslissingen wanneer de cliënt dit zelf niet meer kan, rekening houdend met de wensen en behoeften van de cliënt. |
Een cliëntondersteuner helpt de cliënt bij het vinden van de juiste informatie, het regelen van zorg en het opkomen voor de eigen belangen. |
|
Een mentor kan bijvoorbeeld beslissen over een medische behandeling of een opname in een zorginstelling. |
Een cliëntondersteuner kan bijvoorbeeld helpen bij het aanvragen van een Wmo-voorziening, het vinden van een geschikte dagbesteding of het meegaan naar gesprekken met zorgverleners. |
Het belangrijkste verschil tussen een mentor en een cliëntondersteuner is dus dat een mentor wettelijk vertegenwoordiger is en beslissingen kan nemen namens een cliënt die dat zelf niet meer kan, terwijl een cliëntondersteuner de cliënt helpt bij het regelen van zorg en ondersteuning, maar geen beslissingen neemt.
Lezen hoe een ergotherapeut en cliëntondersteuner elkaar aanvullen? Hier vind je een interview over hoe zij samenwerken!
Beroepsvereniging van CliëntondersteunersBCMB staat voor onafhankelijke, levensbrede en professionele cliëntondersteuning. BCMB heeft een beroepscode, een beroepsprofiel en een Register van Cliëntondersteuners.
